Ací los Pirenèus que son atlantics

Lo passat deus Pirenèus Atlantics qu’ei marcat per la grana alet deus sègles. De las espalungas d’Isturits, abitadas per Neandertal, a las pèiras levadas de las arribèras deu pèmont, los òmis preïstorics qu’an deishat las traças de las prumèras civilizacions. Gaston Febus e Enric IVau, entà non pas mentàver qu’eths, que portèn lo lor nom e lo deu Bearn au somiu de l’istòria de França. Traucat peus camins de Sent Jaques de Compostèla, lo departament que hè l’acès d’un ric patrimòni bastit, gessit en especiau deu periòde medievau. La glèisa romanica de l’Espitau Sent Blasi, inscriuta au patrimòni mondiau de l’Unèsco, que n’ei ua de las jòlhas.

Ací que viven duas culturas vitècas, dus pòbles qui contra l’assaut deu temps an sabut preservar la lor memòria, conservar las lors costumas e las lors lengas, hòra tot folclòre artificiau. Bascos e bearnés, amassats en un destin comun, que’s partatjan lo territòri dens lo respècte deus lors caractèrs e de las lors especificitats. Pastoralas soletinas, carnaval bearnés, caça tradicionau aus còths o partidas cantadas de pelòta que son exemples tenaç d’un estacament carnau a las arraditz.

Mes lo noste departament que tien tanben ua scèna nacionau a Baiona, duas orquèstras reconegudas au nivèu internacionau, un balet qui a balhat las mustras deu son talent despuish bèra pausa… Har víver la cultura e avisà’s de que’s projècte entà tots los qui viven suu territòri e mei enlà, qu’ei aquò la nosta ambicion. Retrobatz totas las animacions a la rubrica “agenda”.

Lo 64 qu’ei un terrèr d’esportius de haut nivèu. Dab tres grans clubs de rugbi, l’“Aviron bayonnais”, lo “Biarritz olympique” e la Seccion paulina, qu’ei un hornidor istoric de jogadors internacionaus. Atau medish, qu’a hèit escríver lo son nom dens l’elei deu basquet europèu peu miei de l’epopèa deu club Pau-Ortès, au dia de uei nau còps campion de França e vencedor de la copa europèa Korac. Lo handball tanben qu’a ací de pregonas arraditz en la cultura populara. Au país de la pelòta e de la corrida, de l’esquí e deu surf, qu’ei tanben lo hilh de casa Tony Estanguet qui per tres vegadas e s’a miat la canoa dinc a l’aur olimpic. Atau medish, los Pirenèus Atlantics que son un terrador istoric deu golf. Lo green mei ancian deu continent qu’espelí en 1856 a Vilhèra, impulsat peus anglés, e per çò qui ei de la Còsta basca, qu’auhereish los sons itineraris excepcionaus, dab vista tà la mar. Enfin, lo departament qu’ei l’un deus bèths prumèrs au nivèu nacionau en matèria de neurissatge de chivaus. Qu’ei tanben l’un deus principaus centres d’entrainament francés per çò qui ei de las corsas ipicas.

L’espòrt de haut nivèu que s’empara sus ua tradicion populara qui’s con hon dab un art de víver. Dens los Pirenèus Atlantics, de sheis poblants que n’i a un de licenciat d’un club esportiu.